Chất lượng của sản phẩm cuối cùng phụ thuộc rất lớn vào nguyên liệu đầu vào. Đối với trà hoa đậu biếc khô, việc lựa chọn hoa đóng vai trò then chốt. Những bông hoa được thu hoạch phải là những bông hoa đậu biếc tươi, vừa chớm nở, không quá non cũng không quá già. Thời điểm tốt nhất để thu hoạch là vào buổi sáng sớm, khi hoa vừa bung cánh và còn đọng sương, giúp giữ được độ tươi và màu sắc tự nhiên nhất.
Những bông hoa này phải được hái cẩn thận bằng tay, tránh làm dập nát cánh hoa, đài hoa, hoặc thân cây. Sau khi thu hoạch, hoa cần được vận chuyển ngay đến nơi chế biến, tốt nhất là trong rổ hoặc khay thoáng khí để tránh bị ủ nóng, dập nát, gây ảnh hưởng đến chất lượng. Việc chọn lựa kỹ càng loại bỏ những bông hoa bị sâu bệnh, héo úa hoặc bị tổn thương là bước đầu tiên để đảm bảo sản phẩm cuối cùng có màu sắc và hương vị tốt nhất.
Những bông hoa này phải được hái cẩn thận bằng tay, tránh làm dập nát cánh hoa, đài hoa, hoặc thân cây.
Sau khi thu hoạch, hoa đậu biếc cần được làm sạch một cách cẩn thận. Việc này thường được thực hiện bằng cách rửa nhẹ nhàng với nước sạch, có thể thêm một chút muối loãng để loại bỏ bụi bẩn, vi khuẩn và các tạp chất khác. Quá trình rửa cần diễn ra nhanh chóng để hoa không bị ngấm nước quá lâu, làm mất đi màu sắc và hương vị tự nhiên.
Sau khi rửa, hoa được vớt ra và để ráo nước hoàn toàn. Lúc này, người ta sẽ tiến hành phân loại hoa. Việc phân loại không chỉ giúp đảm bảo tính đồng đều của sản phẩm mà còn tối ưu hóa quá trình sấy. Hoa được chia thành các nhóm dựa trên kích thước và độ nở, từ đó điều chỉnh nhiệt độ và thời gian sấy phù hợp cho từng loại, đảm bảo mỗi cánh hoa đều đạt được độ khô lý tưởng. Quá trình làm sạch và phân loại tỉ mỉ này là tiền đề quan trọng để tạo ra sản phẩm trà hoa đậu biếc khô có chất lượng cao, đồng đều.
Sau khi rửa, hoa được vớt ra và để ráo nước hoàn toàn.
Sấy là bước quan trọng nhất trong công nghệ chế biến trà hoa đậu biếc khô. Mục đích của quá trình này là làm bay hơi lượng nước trong hoa, ức chế sự phát triển của vi sinh vật, từ đó kéo dài thời gian bảo quản mà vẫn giữ được màu sắc, hương vị và các hoạt chất có lợi. Có nhiều phương pháp sấy khác nhau, mỗi phương pháp đều có ưu và nhược điểm riêng. Trong đó, sấy lạnh là phương pháp phổ biến nhất.
Sấy lạnh là một trong những công nghệ hiện đại và hiệu quả nhất hiện nay. Quy trình này bao gồm việc làm đông lạnh hoa ở nhiệt độ rất thấp, sau đó tạo môi trường chân không để nước trong hoa chuyển từ thể rắn (băng) sang thể hơi mà không qua thể lỏng (quá trình thăng hoa).
Sấy lạnh là một trong những công nghệ hiện đại và hiệu quả nhất hiện nay
Ưu điểm nổi bật của phương pháp này là hoa giữ được gần như nguyên vẹn màu sắc, hình dáng, hương vị và đặc biệt là các hoạt chất sinh học. Sản phẩm sấy thăng hoa có độ giòn xốp, nhẹ và rất dễ bảo quản. Tuy nhiên, chi phí đầu tư cho hệ thống sấy lạnh khá cao, làm cho giá thành sản phẩm cuối cùng cũng tăng lên đáng kể.
Sau khi sấy, hoa đậu biếc đã khô cần được kiểm tra chất lượng một cách kỹ lưỡng. Các tiêu chí kiểm tra bao gồm độ khô (đảm bảo độ ẩm dưới 10%), màu sắc, hương thơm và độ nguyên vẹn của cánh hoa. Những cánh hoa bị dập nát, đổi màu hoặc chưa khô hoàn toàn sẽ bị loại bỏ.
Sản phẩm đạt chuẩn sẽ được đưa vào quy trình đóng gói. Bao bì đóng gói phải đảm bảo kín khí, chống ẩm và chống ánh sáng để giữ được chất lượng sản phẩm trong thời gian dài. Túi zip, hũ thủy tinh hoặc hộp kim loại là những loại bao bì thường được sử dụng. Trên bao bì cần ghi rõ thông tin sản phẩm, hướng dẫn sử dụng, ngày sản xuất và hạn sử dụng.
Sau khi sấy, hoa đậu biếc đã khô cần được kiểm tra chất lượng một cách kỹ lưỡng.
Bảo quản đúng cách là bước cuối cùng nhưng không kém phần quan trọng để giữ cho trà hoa đậu biếc khô luôn tươi ngon. Sản phẩm cần được bảo quản ở nơi khô ráo, thoáng mát, tránh ánh nắng trực tiếp và nhiệt độ cao. Nhiệt độ và độ ẩm lý tưởng để bảo quản là dưới 25°C và độ ẩm dưới 60%.
Quá trình phân phối cũng cần được chú trọng, đảm bảo sản phẩm đến tay người tiêu dùng trong điều kiện tốt nhất. Việc vận chuyển cần được thực hiện cẩn thận để tránh va đập, làm vỡ nát cánh hoa. Với quy trình bảo quản và phân phối hợp lý, sản phẩm trà hoa đậu biếc khô có thể giữ được chất lượng tốt trong nhiều tháng, thậm chí cả năm.
Kết lại, công nghệ chế biến trà hoa đậu biếc khô là một quá trình phức tạp và khoa học, bao gồm nhiều công đoạn từ việc lựa chọn nguyên liệu, làm sạch, sấy khô cho đến đóng gói và bảo quản. Mỗi bước đều đóng vai trò quan trọng trong việc tạo ra một sản phẩm chất lượng cao, giữ trọn vẹn màu sắc và những giá trị dinh dưỡng của loài hoa này. Với sự phát triển của công nghệ hiện đại, quy trình này ngày càng được tối ưu hóa, mang đến cho người tiêu dùng những tách trà hoa đậu biếc không chỉ đẹp mắt mà còn bổ dưỡng và thơm ngon.